निळू दामले

शील ओसवाल नावाच्या एका भारतीय माणसानं ब्रिटीश व्हर्जिन आयलंड या एका बेटावर बिसकॉन नावाची कंपनी स्थापन केली, पैसे त्या कंपनीत गुंतवले. त्या बेटावर कंपनी नोदवली तर तिथं कर वगैरे नसतात, पैसे कुठून आले याची चौकशी त्या बेटाचं सरकार करत नाही, कंपनी काय व्यवहार करते तेही विचारत नाही. ओसवाल यांनी त्या कंपनीतर्फे इंडोनेशियातल्या जीटीबीओ नावाच्या खाणकंपनीत पैसे गुंतवले. इंडोनेशियन खाण कंपनीनं कच्चा माल विकून आणि खनीज यंत्रं विकून काही करोड डॉलर मिळवले. इंडोनेशिय कंपनी आणि बेटावरची कंपनी याना त्यातून नफा मिळाला,…

Read More Read More

आप अँड डाऊन. ।। अण्णा हजारे आणि अरविंद केजरीवाल ही दोन माणसं गेली वीसेक वर्षं सतत बातम्यांमधे असतात. कधी ते लोकप्रियतेच्या शिखरावर असतात तर कधी टीकेचे बळी ठरलेले असतात. ते मधे मधे झाकोळल्यासारखे वाटतात, पण मावळत नाहीत, चमकू लागतात. भारतातलं राजकीय वातावरण गरगर ढवळून काढणाऱ्या या दोन व्यक्तींच्या अंतरंगाची काहीशी कल्पना आप अँड डाऊन हे प्रस्तुत पुस्तक देतं. पुस्तक २०१८ साली प्रसिद्ध झालंय लेखक आहेत, मयंक गांधी. गांधीची दोन प्रमुख वैशिष्ट्यं. ते अर्बन प्लानर आहेत आणि सामाजिक कार्यकर्ते आहे. व्यवस्थापन…

Read More Read More

फेसबुकनं नाव बदललंय.आता मेटा मेटा झालंय. परंतू अगदी नेटकंच या मेटाचं वागणं उघड करणारी माहिती तिथं काम करणाऱ्या लोकांनी जगासमोर मांडली. तेव्हांच प्रश्न निर्माण झाला होता की या मेटाचं काय करायचं. आता तो प्रश्न या मेटाचं काय करायचं असा विचारता येईल.  जगभर मेटाचा उपयोग हिंसा, दंग्यांना चिथावणी देण्यासाठी केला जातोय. सरसकट एकादा धर्म,एकादा समाजगट वाईट ठरवून त्याच्याबद्दल खोटी माहिती व द्वेष पसरवणाऱ्या पोस्टी मेटावर सर्रास मोकाट फिरतात, त्यातल्या जेमतेम शतांश पोस्टी मेटा रोखतं किंवा त्यांच्यावर त्या अयोग्य असल्याचं लेबल चिकटतवतं….

Read More Read More

What Is China? Territory, Ethnicity, Culture and History Zhaoguang. Harvard. ।।   चीन साऱ्या जगाची बाजारपेठ काबीज करायला निघालाय. पाकिस्तान, अफगाणिस्तान, लंका, म्यानमार इत्यादी आपल्या शेजारच्या देशात चीननं खूप गुंतवणूक केली आहे. आफ्रिका आणि द. अमेरिकेतही अनेक देशात चीननं उद्योग आणि इन्फ्रा स्ट्रक्चरमधे गुंतवणूक केलीय. चीन जगभरच्या देशात माल विकतंय आणि जगभरच्या देशांतून बराच कच्चा मालही विकत घेतंय. आर्थिक बाबतीत चीननं आता अमेरिकेशी स्पर्धा सुरु केलीय, अमेरिका चीन यांच्यात आता आर्थिक लढाईच सुरु झालीय. चीनची ही खटपट म्हणजे साम्राज्यवाद आहे काय? आधुनिक युगात…

Read More Read More

पॅरिसमधील आर्क डी ट्रायंफ ऊर्फ विजय कमान ही १५४ फूट उंचीची इमारत गेल्या महिन्यात पूर्णपणे झाकली गेली होती.ही इमारत मुळात १८०६ साली नेपोलियननं आपला विजय साजरा करण्यासाठी बांधली होती. झाकली म्हणजे तंबोऱ्याला जशी गवसणी घालतात तशी गवसणी त्या इमारतीला घातली गेली होती. उगवत्या सूर्याचा प्रकाश, मावळत्या सूर्याचा प्रकाश, पॅरिसचा बहुरंगी झगमगाट अशा सर्वात ही इमारत सतत वेगवेगळी दिसत असे. लाखो लोकानी इमारतीचं हे बदलतं रूप पाहिलं. हा उद्योग क्रिस्टो जेवाचेफ नावाच्या एका बल्गेरियन माणसाच्या आराखड्यानुसार करण्यात आला होता. क्रिस्टोनं या…

Read More Read More

।। India’s Power elite: Caste, class and cultural                        revolution. Sanjay Baru. || संजय बारू यांच्या प्रस्तुत पुस्तकाचा विषय दिल्लीतल्या  सत्तावर्तुळातली क्रांती असा आहे.  एका वाक्यात सांगायचं तर दिल्लीवरचा एका विशिष्ट संस्कृतीचा ताबा नरेंद्र मोदी दूर करून तिथं एक पर्यायी राजकीय संस्कृती वसवत आहेत, असं संजय बारू यांचं म्हणणं आहे. संजय बारू पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांचे सल्लागार होते. २०१४ पर्यंत दिल्लीतल्या सत्तावर्तुळात इंग्रजीत विचार करणारे, ब्राह्रण (ऊच्च वर्णीय), समाजाच्या वरच्या आर्थिक थरातले, हिंदी पट्ट्यातले,कुलीन (घराण्याची परंपरा असणारे)आणि उद्योगपती  बसले होते. या लोकाना दरबारी लोक…

Read More Read More

रुटगर ब्रेगमन यांचं Human Kind, A Hopeful History हे पुस्तक सध्या जगभर गाजतंय. ब्रेगमन व्यवसायानं पत्रकार आहेत, अकॅडमिक इतिहासकार नाहीत तरीही या पुस्तकात त्यांनी रेखाटलेला मानवी समाज जगभरच्या अकॅडमिक लोकाना विचार करायला लावत आहे. टेड टॉक, बीबीसी, अनेक युनिव्हर्सिट्या यांत त्यांचा विचार ऐकून घेतला जात आहे. ब्रेगमन यांची पुस्तक लिहिण्याची धाटणी सध्या गाजत असलेल्या युवाल हरारी यांच्या शैलीशी मिळती जुळती आहे. जगभरचे बायॉलॉजिस्ट, आर्किऑलॉजिस्ट, सायकॉलॉजिस्ट इत्यादींचे अभ्यास यांचा आधार ब्रेगमन घेतात. लेखकानं आपली बाजू वाचकांना पटवण्यासाठी किती तरी प्रयोग, किती तरी विचारवंत, किती तरी बातम्या आणि पुस्तक यांचे निष्कर्ष…

Read More Read More

नरेंद्र मोदी न्यू यॉर्कच्या विमानतळावर उतरले तेव्हां त्यांच्या स्वागताला अमेरिकन सरकारचं किंवा सत्ताधारी डेमॉक्रॅटिक पक्षाचं एकही माणूस नव्हतं. दोन भारतीय अधिकाऱ्यांनी त्यांचं स्वागत केलं.  प्रेसिडेंट जो बायडन यांनी त्यांच्या ट्विटर हँडलवरून मोदींचं कोमट स्वागत केलं, त्यात उत्साह नव्हता, मोदींची स्तुती नव्हती. अमेरिका गांधी आणि नेहरूंच्या आदर्शांवर वाटचाल करणार आहे अशी कानपिचकी बायडन यांनी दिली. उपाध्यक्ष कमला हॅरिस यांनी काढलेल्या पत्रकात मोदींचं स्वागत तर नव्हतंच पण लोकशाही संकटात आहे, लोकशाही बळकट करण्यासाठी पावलं उचलण्याची आवश्यकता आहे असे टोमणे होते. या घटनांमधून…

Read More Read More

 अँजेला मर्कल जर्मनीच्या चॅन्सेलरपदावरून निवृत्त झाल्या. त्यांचं बरं चाललं होतं. ७५ टक्के जर्मन जनतेला त्यांचं नेतृत्व पसंत होतं. त्यांच्या कोविड हाताळणीवर ८५ टक्के जनता खुष होती. जर्मनीतच नव्हे तर साऱ्या युरोपातल्या जनतेनं त्यांचं नेतृत्व मान्य केलं होतं. आणखी चारआठ वर्ष जरी त्या सत्तेत रहात्या तरी लोकांना ते हवं होतं. आज तरी त्यांच्यायेवढं समर्थ नेतृत्व युरोपात नाही.    २०१८ सालीच त्यांनी सांगून टाकलं होतं की आत बस झालं, सोळा वर्ष सत्ता उपभोगली, पुरे झालं, आता आपण २०२१ची निवडणुक लढवणार नाही. गंमत पहा….

Read More Read More

अमेरिकेत एक जाम उदबोधक आणि रंजक नाटक घडतय. हे नाटक म्हणजे कोर्टनाटक आहे. एलिझाबेथ होम्स या महिलेवर लोकांना फसवल्याचा आरोप आहे, आरोप सिद्ध झाला तर होम्सना वीस वर्षाची शिक्षा आणि काही लाख  डॉलर्सचा दंड होऊ शकेल. रक्ताच्या दोन थेंबात दोनशे तपासण्या करणारं यंत्रं आपण तयार करणार आहोत, केलंय, असं एलिझाबेथ खोटंच बोलल्या. तसं यंत्र ना तयार झालं होतं ना तयार होण्यासारखं होतं. रोगी आणि कंपनीत भांडवल गुंतवणारे यांना एलिझाबेथनी थापा मारल्या, फसवलं असा आरोप एलिझाबेथ होम्स यांच्यावर आहे. एलिझाबेथ होम्सनी २००३ साली वयाच्या अवघ्या १९व्या…

Read More Read More