निळू दामले

आपल्याकडं सहस्र चंद्र दर्शन नावाचा एक विधी म्हणा, सोहळा म्हणा, आहे. माणूस ऐंशी वर्ष जगतो म्हणजे तो एक हजार चंद्र पहातो. हिंदू परंपरेनुसार सहस्र चंद्र दर्शन विधी केला की त्या माणसाला मरेपर्यंत बळ प्राप्त होतं, त्याच्यातला अहं कमी होतो. येवढंच नव्हे तर पुढला जन्म घेताना त्या व्यक्तीला आईच्या गर्भातच बळ प्राप्त होऊन पुढला जन्मही ती व्यक्ती बळवान होते. आज भारतातल्या माणसाचं सरासरी जीवनमान ७२ वर्षाचं झालं आहे. माणसं ८० वर्ष अगदी सहजपणे जगतात.  शंभर वर्षापूर्वी सरासरी जीवनमान ५० च्या आतच…

Read More Read More

कैलास सत्यार्थी आणि मलाला युसुफझाई या दोघाना शांततेचं नोबेल पारितोषिक मिळालंय.  कैलास ‘बचपन बचाव’ आंदोलनाचे निर्माते आहेत. मुलांना शिक्षण मिळालं तर त्यांचा विकास होईल. गरीब घरातली माणसं मुलांना शिक्षणापासून वंचित ठेवतात तेव्हां ती गरीबी वाढवत असतात. मुलाला शिक्षण मिळालं तर पुढं त्यांचा चांगला विकास होतो, गरीबी नष्ट होते असं ते म्हणतात. दोन प्रकारची कामं ते करतात. एक म्हणजे जिथं जिथं मुलांना कामावर ठेवून, बेकायदेशीर रीत्या त्यांच्याकडून कामं करवून घेतात त्या संस्थांवर छापा मारतात. त्या संस्थांना शिक्षा करतात, मुलांना सोडवतात, त्याना…

Read More Read More

लातूरचे जयंत वैद्य, वैद्य गुरुजी, गेले. सुरवातीला काही दिवस त्यांचं शरीर त्यांना साथ देईनासं झालं. नंतर त्यांचं मन आणि मेंदूही त्यांना मदत करेनासे झाले होते. वैद्य गुरूजी मुळातले लातूरचे नव्हेत. स्वातंत्र्य सेनानी बाबासाहेब परांजपे यांच्या आग्रहाखातर ते लातूरच्या पॉलिटेक्निकमधे शिकवण्यासाठी रुजू झाले. काही काळ शिकवलं खरं पण नंतर त्यांनी स्वतःचा मोटार रिवाईंडिंचा व्यवसाय सुरु केला. खरं म्हणजे शिकवणं आणि व्यवसाय दोन्ही गोष्टी त्यांच्या रक्तात नव्हत्या. अभ्यासाअंती त्यांचे काही सामाजिक, राजकीय इत्यादी विचार तयार झाले होते. एक तरफी. त्या विचारांवर ते…

Read More Read More

मोदींनी न्यू यॉर्कच्या मुक्कामात अकरा पत्रकारांना ऑफ रेकॉर्ड म्हणजे अनौपचारिक किंवा अनधिकृत गप्पा करण्यासाठी बोलावलं. येतांना पेन, कागद, टेप रेकॉर्डर, कॅमेरा, सेल फोन वगैरे काहीही आणायला परवानगी नव्हती. मोदींशी जे काही बोललं जाईल त्याचा कोणताही अधिकृत रेकॉर्ड नसेल. म्हणजे पत्रकारांच्या बाजूनं नोद  नसेल. मोदींच्या पोलिस यंत्रणेनं नोंद ठेवली आहे  की नाही ते कुठं मोदींनी सांगितलं? गप्पा ज्या ठिकाणी झाल्या ठिकाणी सूक्ष्म नोंदक कशावरून ठेवलेले नसतील? पत्रकाराना बोलावतांना त्याची खात्री मोदींनी दिलेली नव्हती. त्यामुळं झालेल्या बैठकीचा कदाचित  एकतरफी रेकॉर्ड रहाणार. पत्रकार…

Read More Read More

भारतीयांनी हॅपी बर्थ डे असं म्हणून मेणबत्त्या फुंकणं बंद करावं आणि त्या ऐवजी दिवा, पणती, निरांजन, समई वगैरे लावावी असं दिनानाथ बात्रा यांचं म्हणणं आहे. या किंवा कोणत्याही समारंभात स्वदेशी कपडे ( म्हणजे?) घालून होम हवन करावं, गायत्री मंत्र म्हणावेत असं ते सुचवतात, तसं सांगणारी पुस्तकं लिहितात.  सर्वोच्च न्यायालयाचे एक न्यायाधीश म्हणाले की मी जर हुकूमशहा झालो तर गीता आणि महाभारत भारतात अनिवार्य करीन. गायत्री मंत्र, होम हवन या धार्मिक गोष्टी आहेत. दिवा पणती लावणं ही सांस्कृतीक गोष्ट आहे. गीता…

Read More Read More

दुकानांत आणि व्हर्चुअल जगात सध्या पाकिस्तान या विषयावर खूप पुस्तकं येताहेत. पाकिस्तानातले दुतावास, अमेरिकेतले पाकिस्तानी दूतावास, पाकिस्तानातलं सरकार, अमेरिकेचं परदेश खातं यांत काम केलेली माणसं पुस्तकं लिहित आहेत. पत्रकारी किंवा संशोधक अभ्यास करण्यासाठी पाकिस्तानात फिरलेले, वाचन केलेली लोकं पुस्तकं लिहीत आहेत. पाकिस्तानात घडलेल्या घटना त्यातून बाहेर येत आहेत. घटना, माहिती लपून होती कारण पाकिस्तानातलं दहशती वातावरण. माणसं बोलायला धजावत नसत, जीव जाण्याची भीती. नाना प्रकारची माहिती सरकारच्या फायलीत अडकलेली होती. त्या माहितीपर्यंत जाणं पाकिस्तानातल्या वातावरणामुळं शक्य नव्हतं. आता आता तो…

Read More Read More

गणपती गेले. आता देव्या येतील. गणपती आले होते तेव्हां प्रत्येक गणपती मंडळाच्या बाहेर राजकीय पक्षांचे फलक होते. गणेश भक्तांचं स्वागत करणारे. बहुतेक फलकांवर त्या त्या पक्षाच्या गल्लीनिहाय पुढाऱ्यांचे फोटो होते. गणपतीचं विसर्जन झालं तेव्हां गणपतींना निरोप देणारे फलक लागले. नवरात्रात असे किती फलक लागतात ते पहावं लागेल. कारण नवरात्र असेल तेव्हां महाराष्ट्रात निवडणुका असल्यानं आचार संहिता असेल. फलकांवर झालेला खर्च उमेदवाराच्या खर्चात सामिल होईल. गणपती उत्सव सुरू झाला तोच मुळी राजकीय कारणांसाठी. टिळकाना जनजागृती करायची होती. स्वातंत्र्यासाठी. टिळकांच्या काळात उत्सवाचा…

Read More Read More

इस्लामी स्टेट या संघटनेचा नायनाट करायचं अमेरिकेनं ठरवलंय. ते योग्य दिसतय. आज घडीला इस्लामी स्टेट या दहशतवादी क्रूर संघटनेला पायबंद घालण्याचा दुसरा मार्ग दिसत नाहीये. इस्लामिक स्टेट – इस्लामी राज्य (इरा)  ही संघटना खलास करण्यासाठी अमेरिकेनं जगातल्या पंधराएक देशांचं एक गाठोडं  बांधलं  आहे. इराचा धोका या कापडात पंधरावीस वस्तू  बांधण्यात आल्या आहेत.  अमेरिका आपलं सैन्य इराक-सिरियात उतरवणार नाही. ड्रोन प्रणाली, शस्त्रं आणि पैसा या तीन वाटांनी अमेरिका इराविरोधी कारवाईत भाग घेईल. इतर देशांनी पैसे आणि सैनिक या मोहिमेत गुंतवावेत अशी…

Read More Read More