शेतकरी आत्महत्या थांबण्याची शक्यता कितपत?

शेतकरी आत्महत्या थांबण्याची शक्यता कितपत?

    २०१८ साली महाराष्ट्रात २७६१ शेतकऱ्यांनी अकाली मरण पत्करलं, भारतात  सुमारे १३ हजार शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या झाल्या.   भारतात १२.५६ कोटी मध्यम व छोटे शेतकरी आहेत. त्यांच्याकडं सरासरी जास्तीत जास्त जमीन दोन हेक्टर आहे. बहुतेक शेतकरी भुसार पिकं काढतात, कोरडवाहू शेती करतात. सरासरी शेतकऱ्याचा उत्पादन खर्च (दोन हेक्टरसाठी) १० हजार रुपये होतो. त्याचं सरासरी उत्पन्न २०,४०० रुपये होतं. म्हणजे वर्षाकाठी त्याला सुमारे १० हजार रुपये खर्चायला मिळतात. त्यामधे त्यानं शिक्षण, आरोग्य, लग्न, सण, करमणुक इत्यादी गोष्टी सांभाळायच्या. मशागत, पेरणी, कापणी,…

Read More Read More

ट्रंप यांचा ट्वीटखेळ

ट्रंप यांचा ट्वीटखेळ

आठ सप्टेंबरच्या पहाटे सव्वाचार वाजता प्रेसिडेंट ट्रंपनी ट्वीट करून जाहीर केलं की आपण कँप डेविड (अमेरिका) येथे होणारी तालिबान पुढाऱ्यांबरोबरची बैठक रद्द केलीय. ट्रंपनी म्हणे तालिबानच्या पुढाऱ्यांना कँप डेविडमधे बोलावून घेतलं होतं. ट्रंप यांचं ट्वीट प्रसारित झालं तेव्हां अमेरिका झोपेत होती, व्हाईट हाऊस, पेंटॅगॉन, सुरक्षा सल्लागार, सीआयएचे लोक इत्यादी सगळी जनता झोपेत होती. जाग आल्यावर त्यांना कळलं की ट्रंप तालिबानच्या पुढाऱ्यांबरोबर एक बैठक करणार होते. अमेरिकन सरकार, अमेरिकन लष्कर, अमेरिकन परदेश खातं अशा सगळ्याच ठिकाणची माणसं ट्रंप यांच्या ट्वीटनं बुचकळ्यात…

Read More Read More

गंभीर आर्थिक संकट

गंभीर आर्थिक संकट

जुलै २०१९ मधे केंद्र सरकारनं बजेट मांडलं. मांडत असताना आणि मांडून झाल्यावर स्पष्ट झालं की सरकारला करांतून अपेक्षित असलेला १९.७८ लाख कोटी रुपयांचा महसूल जमा झालेला नाहीये. जमा झाले होते १५.९ लाख कोटी रुपये. सरकारला मिळणाऱ्या महसुली उत्पन्नात जीएसटी हा एक महत्वाचा घटक असतो. जुलै महिन्यांपर्यंत जीएसटीतून  अपेक्षेपेक्षा ४० हजार कोटी रुपये कमी मिळाले. महसूल कमी म्हणजे मोठीच अडचण. खर्च कुठून करायचा? तूट कशी कमी करायची? पैसे कुठून आणायचे? फेब्रुवारीत संकटाची चाहूल लागल्यावर सरकारनं  २८ हजार कोटी रीझर्व बँकेकडून घेतले….

Read More Read More

जेटलींचं मरण आणि राम सेतू

जेटलींचं मरण आणि राम सेतू

केंद्रीय विकास मंत्री निशांक यांनी खरगपूरच्या आयआयटीतल्या इंजिनयरिंग विद्यार्थ्यांना राम सेतू या विषयावर संशोधन करण्याचा सल्ला दिला. राम सेतू असं नाव दिलेली दगडांची रांग भारत आणि लंका यांच्यामधल्या समुद्रात आहे. निशांक ज्या दगडांच्या रांगेचा उल्लेख करतात त्यालाच राम सेतू हे नाव अगदीच अलीकडं देण्यात आलंय. त्या आधी ती रांग अॅडमचा पूल म्हणून ओळखली जात होती. ख्रिस्ती समजुतीनुसार अॅडम शिक्षा झाल्यावर पृथ्वीवर पडला तो या पुलाच्या जागी असं काहींचं म्हणणं.   लंका मुळात कुठं होती यावर अनेक मतं आहे. मालदीव बेटं…

Read More Read More

देश विकत घ्यायला निघालेला प्रेसिडेंट

देश विकत घ्यायला निघालेला प्रेसिडेंट

ग्रीनलँड हा डेन्मार्कचा एक स्वायत्त प्रदेश विकत हवाय, विकता काय, असा प्रश्न डोनल्ड ट्रंपनी डेन्मार्कच्या पंतप्रधानाला विचारला.  काश्मिर किंवा महाराष्ट्र किंवा गुजरात हा प्रदेश विकत घ्यायचा आहे अशी ऑफर भारतीय पंतप्रधानाला देण्यासारखा हा प्रकार. हा प्रश्नही केव्हां काढला? जेव्हां ट्रंप यांचा अनेक महिन्यापासून ठरलेला डेन्मार्कचा दौरा काही दिवसांवर आला होता. डेन्मार्क आणि अमेरिकेचे संबंध चांगले, मैत्रीचे आणि सहकार्याचे आहेत. ते संबंध बळकट करण्यासाठी वरील दौरा आखण्यात आला होता. अमेरिकन अध्यक्षाचा दौरा हे फार कटकटीचं प्रकरण असतं. त्यांच्या सुरक्षेची फार कडेकोट…

Read More Read More

स्वातंत्र्याची विरूप व्याख्या

स्वातंत्र्याची विरूप व्याख्या

रशियामधे, मॉस्कोमधे, साठेक हजार नागरिकांनी निदर्शनं केली. पोलिसांना त्यांना बदडलं. सुमारे १५०० निदर्शकांना तुरुंगात डांबलं. मॉस्कोमधे आणि रशियात निदर्शनं करायची असतील, मोर्चे काढायचे असतील तर सरकारची परवानगी घ्यावी लागते, मंजुरी घ्यावी लागते. वरील निदर्शनांना मंजुरी नव्हती असं रशियन सरकारचं म्हणणं आहे. मॉस्कोमधे झालेली निदर्शनं ही एकटीदुकटी घटना नव्हती.  रशियात आणखी डझनभर ठिकाणी तरी नागरिकांनी आपला असंतोष व्यक्त करण्याचा प्रयत्न केला आणि सरकारनं तो दडपला. मॉस्कोमधल्या निदर्शकांची मागणी होती की होऊ घातलेल्या मॉस्को पालिकेच्या / विधानसभेच्या निवडणुकीत  स्वतंत्र उमेदवारांना उभं रहाण्याची…

Read More Read More

काश्मिर. उघड्यापाशी नागडं गेलं….

काश्मिर. उघड्यापाशी नागडं गेलं….

 फाळणी झाली तेव्हां काश्मिरची भारतातला काश्मिर आणि पाकिस्तानातला काश्मिर अशी अनौपचारीक विभागणी झाली. अख्खा काश्मिर कोणाचा हा प्रश्न वादाचा झाला, युनोत पोचला, लोंबकळू लागला. या स्थितीत काश्मिरातल्या गोंधळलेल्या जनतेला दिलासा मिळावा म्हणून विशेष दर्जा दिला गेला.   ।। काश्मिरला आता कोणतेही विशेष अधिकार शिल्लक राहिलेले नाहीत. भारतातल्या कोणत्याही राज्यासारखं ते एक राज्य झालंय. राज्य म्हटल्यावर  अधिकार आणि कारभाराचं स्वातंत्र्य मिळतं ते मात्र इथून पुढं जम्मू, काश्मीर आणि लदाखला मिळणार नाही. काश्मिर आता केंद्रशासित प्रदेश होणार आहे, त्यावर केंद्र सरकारचं नियंत्रण…

Read More Read More

लोकशाह्या कशा मरतात

लोकशाह्या कशा मरतात

डोनल्ड ट्रंप अमेरिकेचे प्रेसिडेंट झाले. प्रतिस्पर्धी हिलरी क्लिंटन यांना ट्रंप यांच्यापेक्षा २५ लाख मतं जास्त मिळाली होती. म्हणजे ट्रंप यांच्यापेक्षा किती तरी जास्त लोकांनी क्लिंटनना अध्यक्ष ठरवलं होतं. असं काही तरी होईल याची ट्रंप यांना जवळजवळ खात्रीच होती. त्यामुळं ते प्रचार मोहिमेतच सांगून बसले होते की  निकाल त्यांच्या विरोधात लागला तर तो ते निकाल मान्य करणार नाहीत. एलेक्टोरल कॉलेजच्या निवड पद्धतीमुळंच ट्रंप प्रेसिडेंट झाले, ट्रंपनाही आपण निवडून आलो याचं आश्चर्य वाटलं होतं. ट्रंप यांना प्रेसिडेंट होऊन अमेरिकेचं कल्याण करायचंच नव्हतं….

Read More Read More

राजा आपला वारस नेमतोे

राजा आपला वारस नेमतोे

पुस्तकातून पुस्तकं म्हणजे दीर्घकाळ किवा कायम टिकणारा मजकूर, कापुरासारखा पटकन उडून जाणारा मजकूर नव्हे. पुस्तकात खूप म्हणजे खूपच रंजक आणि उदबोधक मजकूर असतो. ।।  अमेरिकन मुत्सद्दी बर्न्स यांनी लिहिलेल्या आठवणींचं पुस्तक. ।। जॉर्डनचे राजे हुसेन यांचा मृत्यू झाला आणि त्यांचा मुलगा अब्दुल्ला जॉर्डनचा राजा झाला.  राजाचा मृत्यू होतो. राजाचा मुलगा राजा होतो.  किती साधी आणि साहजीक घटना वाटते ना?  पण तसं नसतं. या घटनेला कितीतरी कंगोरे असतात. जॉर्डनचे राजे हुसेन १९९८ साली अमेरिकेत कॅन्सरवर उपचार घेत होते. त्यांच्या अनुपस्थितीत क्राऊन…

Read More Read More

चित्रपट, राजकारण.

चित्रपट, राजकारण.

   सध्या अमेरिकेत चर्चेत असलेला ” अनप्लॅन्ड ” (Unplanned) हा चित्रपट हे गंभीर प्रश्नाचं राजकारण कसं केलं केलं जातं याचं एक उदाहरण आहे.  चित्रपटाचा विषय आहे गर्भपात. या सिनेमाचा प्रचार अमेरिकेचे उप राष्ट्रपती माईक पेन्स करत आहेत. ट्रंप समर्थक आणि चर्चशी संबंधित संघटना या चित्रपटाचा प्रचार करत आहेत. चित्रपटाच्या खेळाची सर्व तिकीटं खरेदी करून ती लोकांना फुकट वाटली जाताहेत आणि तिकीटं देताना हा चित्रपट पहावाच असा आग्रह धरला जातोय. म्हणजे चित्रपटाचं राजकीय मार्केटिंग चाललंय. किंवा उलटंही म्हणता येईल मतं मिळवण्यासाठी…

Read More Read More