निळू दामले

अँजेला मर्केल यांच्याबरोबर एक जेवण बैठक करायचं आधीच ठरलं होतं.   बर्लीनमधल्या एका हॉटेलात एका हॉलमधे ओबामा आणि मर्केल एकत्र जेवले. तीनेक तास. ओबामांची कारकीर्द संपत होती,  ट्रंप कारकीर्द सुरु होत होती. ट्रंप काय करतील याची भीतीचिंता मर्केलनी व्यक्त केली. ओबामाही चिंतित होतेच, म्हणाले, वाट पाहूया. ब्रीटन युरोपियन समुदायातून बाहेर पडत होतं आणि सीरियन स्थलांतरीतांच्या स्फोटक प्रश्नाला जर्मनी आणि युरोपला तोंड द्यावं लागत होतं. मर्केल चिंतित होत्या. सीरियन स्थलांतरितांना जर्मनीत प्रवेश देण्याच्या त्यांच्या निर्णयावर जर्मन जनता खवळली होती. युरोप आणि…

Read More Read More

इम्रान खान यांच्या पाकिस्तान तहरीके इन्साफ पक्षाला पाकिस्तानातल्या लोकसभा निवडणुकीत सर्वात जास्त जागा मिळाल्या पण बहुमत मिळालं नाही. सध्या तुरुंगवासी असलेल्या नवाझ शरीफ यांच्या पाकिस्तान मुस्लीम लीगला दोन नंबरच्या पण खान यांच्या पक्षाच्या जवळजवळ अर्ध्या जागा मिळाल्या. इम्रान खान इतर पक्षांची, बहुदा स्वतंत्र उमेदवारांची, मदत घेऊन पंतप्रधान होतील. क्रिकेटमधून निवृत्त झाल्यावर १९९६ साली इम्रान खान यांनी पाकिस्तान तहरीके इन्साफ  हा पक्ष स्थापन केला. २००२ पासून ते लोकसभेत निवडून येत आहेत. मावळत्या लोकसभेत ते विरोधी पक्ष नेते होते. २०१३ साली झालेल्या…

Read More Read More

सेक्रेड गेम्स ही मुंबईतील गुन्हे जगावर आधारलेली मालिका  नेटफ्लिक्सवर रुजू झालीय. विक्रम चंद्र यांच्या २००६ साली प्रसिद्ध झालेल्या कादंबरीवर ती बेतलेली आहे. पहिल्या मालिकेचे आठ भाग प्रसारीत झाले आहेत. भारतात आणि परदेशात ही मालिका खूप पाहिली जातेय, चर्चेत आहे. जगभरच्या पेपरांनी या मालिकेची दखल घेतलीय. मुंबईत सेक्रेड गेम्सच्या  महाकाय जाहिरातीत सैफ अली खान आणि नवाजुद्दीन सिद्दिकी या प्रमुख नटांची चित्रं दिसतात. माध्यमं या मालिकेनं भयचकित झाली आहेत. क्वचित ठिकाणी मालिकेवर टीका झालीय.  कथानकात आहे मुंबईतलं गुन्हे जगत आणि राजकारण. गुन्हेगार…

Read More Read More

  नुकत्याच झालेल्या निवडणुकीत रिस्प टेयिप एर्दोगान तुर्कस्तानचे कार्यकारी अध्यक्ष झाले आहेत. २०१४ पासून दे अध्यक्ष होतेच, तरीही ते कार्यकारी अध्यक्ष कां झाले? अध्यक्षपद हे मानाचं पद असतं. त्या पदाला अधिकारी असतीलच असं नाही, पण मोट्ठा मान असतो. ब्रिटीश राणी, भारताचे राष्ट्रपती यांना अधिकार नाहीत पण देशाचा पहिला नागरीक, एक बहुमान असलेला माणूस म्हणून त्यांच्याकडं पाहिलं जातं. कार्यकारी अध्यक्ष म्हणजे नाना अधिकार असलेलं पद,  सर्वाधिक अधिकार असलेलं पद. भारताचा पंतप्रधान हा कार्यकारी अधिकारी असतो. दोन्ही भूमिका एकत्र असणं म्हणजे मान…

Read More Read More

महाराष्ट्रात सुमारे ३५ टक्के मुलं वाढ खुंटलेल्य  स्थितीत आहेत. एक दोन टक्के इकडे तिकडे. नक्की आणि ताजा आकडा मिळवणं कठीण. भारत आणि महाराष्ट्र श्रीमंत करून टाकण्याच्या गोष्टी केल्या जात असताना हा आकडा हादरवून टाकतो. वाढ खुंटलेली म्हणजे कशी? त्यांची शारिरीक आणि बौद्धिक वाढ   नैसर्गिक रीत्या व्हायला हवी तशी झालेली नसते, होत नसते. अशी मुलं रोगांना, संसर्गानं सहज रीत्या बळी पडतात. ही मुलं मेंदूची वाढमर्यादित असल्यानं कोणीही सामान्य माणूस करतो ती बौद्धिक कामं करू शकत नाहीत, योग्य त्या गतीनं आणि सहजतेनं…

Read More Read More

अँथनी बोर्डेननं छताला दोर टांगून त्यात आपली मान अडकवून घेतली. हॉटेलमधे. तो रात्री डीनरला आला नाही, सकाळी न्याहरी घ्यायला आला नाही म्हणून चिंतेत पडलेला त्याचा मित्र हॉटेलमधल्या बोर्डेनच्या खोलीवर गेला तेव्हां दार तोडल्यावर बोर्डेनचा देह टांगत्या अवस्थेत त्याला दिसला. पार्टस अननोन या मालिकेच्या चित्रीकरणासाठी तो फ्रान्समधल्या एका हॉटेलात मुक्कामाला होता, स्ट्रासबर्ग या गावात तो चित्रीकरण करणार होता. बराक ओबामानी ट्वीट केलं ” त्यानं आम्हाला अन्नपदार्थ शिकवले, अन्नपदार्थ आपल्याला कसं एकत्र आणतं ते शिकवलं. अज्ञाताबद्दल आपल्याला असणारी भीती त्यानं कमी केली….

Read More Read More

सारी मानव जातच नष्ट करणारं अमेरिकन (रशियनही) अणुसंहार यंत्र. ।। द.कोरियाचे किम उन यांच्या अणुधमकीला उत्तर देताना अमेरिकेचे प्रेसिडेंट डोनल्ड ट्रंप म्हणाले की त्यांचंही बोट अणुबाँबच्या बटनावर आहे, कुठल्याही क्षणी ते बटन दाबू शकतात. ट्रंप हे गृहस्थ विश्वास ठेवण्यालायक नसल्यानं, त्यांचं बोलण्यात बोलणं नसल्यानं त्यांचं बोलणं हसण्यावारी नेलं जातं. परंतू त्यांची धमकी काय प्रकारची आहे याचा प्रत्यय डॅनियल एल्सबर्ग यांच्या नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या पुस्तकातून येतो. १९६० च्या सुमाराला अमेरिकेनं तयार केलेल्या अणुयुद्धाच्या कार्यक्रमाचे कागद एल्सबर्ग यांच्या हाती लागले. केवळ प्रेसिडेंटच…

Read More Read More

कार्यक्षमता, किती नफा, किती तोटा. The Efficiency Paradox: What Big Data Can’t Do Edward Tenner एफिशियन्सी म्हणजे कार्यकुशलता, कार्यक्षमता. कार्यक्षमतेमुळं कमीत कमी श्रमात जास्तीत जास्त फायदा मिळतो, कमीत कमी निविष्टा करून जास्तीत जास्त उत्पादन मिळतं, प्रत्येक युनिट साधनापासून जास्तीत जास्त उत्पादन मिळवतं. मानवी समाजव्यस्था कार्यक्षमतेच्या विचारानं पछाडलेली आहे. एडवर्ड टेनर त्यांच्या एफिशियन्सी पॅरॅडॉक्स या पुस्तकातून या पछाडलेपणाला, जुनूनला, आव्हान दिलय. कार्यकुशलता वाढावी, जास्तीत जास्त नफा मिळावा, जास्तीत जास्त उत्पादन मिळावं, जास्तीत जास्त आराम मिळावा यासाठी माणसानं यंत्रं शोधली, तंत्रं शोधली,…

Read More Read More

The Pursuit of Reason:The Economist 1843-1993 Ruth Dudley Edwards || इकॉनॉमिस्ट या पेपरच्या स्थापनेपासून (१८४३) ते १९९३ साली प्रकाशनाला १५० वर्षं पूर्ण होईपर्यंतचा इतिहास एडवर्डस यांनी या पुस्तकात मांडला आहे. १८४३ साली सुरवातीला इकॉनॉमिस्टचा खप १७५० होता. २०१८ साली तो पाच लाखाच्या पलीकडं आहे. माहिती आणि माहितीचा अर्थ सांगणाऱ्या या साप्ताहिकानं देशाची सीमा कधीच मानली नाही. मुक्त अर्थव्यवस्था, मुक्त व्यापार हे पेपरचं मुख्य सूत्र राहिलं, तो ज्या देशात निघाला तो ब्रीटन हे या पेपरचं मुख्य सूत्र कधीच नव्हतं. आज साऱ्या…

Read More Read More

तुतीकोरीनमधला,  स्टरलाईट कंपनीचा, खनीजापासून तांबं मिळवण्याचा उद्योग,  तामिलनाडू सरकारनं बंद केला आहे. सुमारे सात हजार माणसं बेकार झाली आहेत. उद्योगानं होणाऱ्या प्रदुषणाचा त्रास सहन करणाऱ्या लोकांनी केलेल्या आंदोलनात १३ माणसं मेली, शेकडो जखमी झाली. उद्योग बंद होणं हा त्याचा परिणाम. सुखरूप जिवंत रहाणं (स्थानिकांचं) आणि रोजगार (स्थानिकांचा) आणि फायदे (देशभराला होणारे) या तिहींपैकी स्थानिकांचं सुखरूप जिवंत रहाणं निर्णायक ठरलं. नीरी (नॅशनल एनवायरनमेंटल इंजिनियरिंग रीसर्च इन्सटिट्यूट) या केंद्र सरकारच्या संस्थेनं दोन तीन वेळा दिलेल्या अहवालात स्टरलाईटनं हवा, जमिन, पाणी यांचं प्रदुषण…

Read More Read More